Vanuit de Arbowet ben je verplicht om zorg te dragen voor de veiligheid en gezondheid van je medewerkers in een optimale werkomgeving, dit wordt de zogenaamde zorgplicht genoemd. In het kort betekent dit dat een werkgever redelijke maatregelen moet treffen om ervoor te zorgen dat de werknemer tijdens de uitoefening van zijn werkzaamheden geen schade lijdt. Indien de werkgever niet aan zijn zorgplicht voldoet, is hij aansprakelijk voor de schade die hiervan het gevolg is, tenzij de schade het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer zelf. Daarnaast ben je ook verplicht te zorgen voor deskundige bijstand op het gebied van bedrijfshulpverlening.
Vanuit de Arbowet zijn onderstaande artikelen relevant:
- Doeltreffende maatregelen treffen op het gebied van de eerste hulp bij ongevallen, de brandbestrijding en de evacuatie van werknemers en andere aanwezige personen: Hoofdstuk 2, Artikel 3.1 E
- Zorgen voor deskundige bijstand op het gebied van bedrijfshulpverlening (opleiden bedrijfshulpverleners) en de beschikking over o.a. de juiste uitrusting: Hoofdstuk 3, Artikel 15
- Zorgen dat werknemers doeltreffend worden ingelicht over de te verrichten werkzaamheden en de daaraan verbonden risico’s alsmede de maatregelen die erop gericht zijn deze risico’s te voorkomen of te beperken. Tevens zorgt de werkgever ervoor dat de werknemers doeltreffend worden ingelicht over de wijze waarop de deskundige bijstand (BHV/ontruimingsplan/ontruimingsplattegronden), bedoeld in de artikelen 13, 14, 14a en 15, in zijn bedrijf of inrichting is georganiseerd: Hoofdstuk 2, Artikel 8
Bedrijfshulpverlening en ontruimingsplan
Men dient doeltreffende maatregelen te treffen op het gebied van eerste hulp bij ongevallen, de brandbestrijding en de evacuatie van werknemers en andere aanwezige personen. Zo moet men beschikken over een bedrijfshulpverleningsorganisatie die gebruik kan maken van de juiste uitrusting. Dit dient gebaseerd te zijn op de aanwezige risico’s binnen de organisatie. De bedrijfshulpverleners dienen opgeleid te worden op basis van de aanwezige risico’s en dit vraagt om maatwerk.
Daarnaast dienen alle aanwezigen doeltreffend te worden ingelicht over de wijze waarop de deskundige bijstand (Bedrijfshulpverlening) binnen de organisatie is georganiseerd. Dit kan o.a. door het intern delen van het ontruimingsplan voor alle aanwezigen zodat zij op de hoogte zijn van hoe ze moeten handelen in het geval van een calamiteit.
Het is geen keiharde verplichting vanuit de wet- en regelgeving om een ontruimingsplan te hebben. Echter is het wel verplicht dat een organisatie effectief kan handelen bij een calamiteit. Gezien de zorgplicht die de werkgever heeft is het zeer raadzaam om een ontruimingsplan op te stellen en deze kenbaar te maken binnen de eigen organisatie. Vanuit het Bouwbesluit 2012 (artikel 6.23) is het wel wettelijk verplicht een ontruimingsplan te hebben als je een brandmeldinstallatie hebt.
Het ontruimingsplan wordt opgesteld volgens de NEN 8112. In het ontruimingsplan worden o.a. taken, instructies, de alarmeringsprocedure en de wijze van ontruiming beschreven. Ook staat er andere informatie in omtrent het gebouw, de installaties en de organisatie. Een onderdeel van het ontruimingsplan zijn de ontruimingsplattegronden, deze plattegronden dienen opgenomen te worden in het ontruimingsplan.
Ontruimingsplattegronden
Ontruimingsplattegronden worden opgesteld volgens de NEN 1414. Op de plattegronden staan de positie van de lezer, de vluchtroutes, beschikbare brandblusmiddelen en eventueel overige voorzieningen weergegeven. Primair doel van de ontruimingsplattegronden is alle aanwezigen in het gebouw te informeren over de vluchtmogelijkheden.
Ontruimingsplattegronden zijn bedoeld om preventief te gebruiken, men kan zich er vooraf op oriënteren. Personen worden zo aangemoedigd om buiten calamiteiten kennis te nemen van de vluchtroutes en relevante veiligheidsvoorzieningen. De ontruimingsplattegronden moeten zichtbaar en bereikbaar worden gepositioneerd op plaatsen waar personen de gelegenheid hebben de informatie te bekijken. Hierbij kun je o.a. denken aan:
- Het liftportaal;
- Koffieautomaten / koffiecorner(s);
- Kopieermachines / mededelingenbord;
- Wachtruimtes;
- Toiletgroepen;
- Entree/receptie
Per bouwlaag dient minimaal één ontruimingsplattegrond aanwezig te zijn. Afhankelijk van de grootte van het gebouw kan het noodzakelijk zijn meerdere ontruimingsplattegronden te plaatsen.
Daarnaast is het raadzaam om ontruimingsplattegronden te plaatsen indien je personen (gasten) ontvangt die niet bekend zijn met de vluchtroutes. Hierbij kun je denken aan situaties en locaties zoals:
- Scholen;
- Openbare gelegenheden;
- Vergaderlocaties;
- Bedrijfsruimten en kantoren;
- Zorg vanuit gastvrijheid (Horeca & Hotels);
- Zorg vanuit veiligheid (Industrie & Openbaar vervoer)
Update moment
Gezien de huidige situatie kan het zeer wenselijk zijn om juist nu het ontruimingsplan en de ontruimingsplattegronden up-to-date te maken. Zo zorg je ervoor dat je er helemaal klaar voor bent, zodra deze hectische periode weer voorbij is.